یکی از مهمترین بخشها در فرایندهای کنترلی، شیرهای کنترلی یا کنترل ولو (Control Valve) میباشند. این ولوها برای تنظیم شرایط یک فرایند و نزدیک کردن آن به بهترین نقطه ممکن کارکردی استفاده میشوند.
یک کنترل ولو اتوماتیک شامل مجموعههای زیر است:
جریان عبوری که باید کنترل شود
یک سنسور که تغییرات جریان را اندازهگیری میکند
یک کنترلر که سیگنالهای محاسبه شده را به اکچویتور ارسال میکند
یک اکچویتور که فرمانهای کنترلر را بر روی ولو اجرا میکند
ولو که جریان را کنترل میکند
به طور کلی کنترل ولو ها بر اساس مشخصه های مختلف طبقه بندی می شوند.
مثلا بر اساس نوع جنس بدنه، نوع سیال،نوع حرکت و ...
درباره انواع کنترل ولو از لحاظ نوع حرکت : ١-شیر با حرکت خطی ٢-شیر با حرکت دورانی
نحوه عملکرد کنترل ولو دو حالت دارد:
Direct acting valve: شیر کنترلی که موقعی که سیگنال اعمالی روی محرک افزایش مییابد، می بندد.
Reverse Acting Valve: شیر کنترلی که موقعی که سیگنال اعمالی روی محرک افزایش مییابد، باز می نماید
درباره قسمت های تشکیل دهنده کنترل ولو :
Body: بدنة شیر اصلی ترین قسمتی از شیر است که تحت فشار می باشد. این قسمت شامل اتصالات
و مسیر جریان میباشد. این قسمت همچنین محل لازم برای نشیمنگاه و بندآور Seat) و.) Plug را فراهم میآورد
Bonnet: ساقه قسمتی از شیر است که میلة شیر(Stem) در آن حرکت می کند و به عنوان یک هدایت کننده (Guid)برای میلة شیر می باشد. ساقة شیر همچنین در برگیرند ة جعبة آ ببندها می باشد. ساقه می تواند یکپارچه، پیچی یا فلنجی باشد.
Actuator :محرک یکی از قسمتهای اساسی و مهم در شیرهای کنترل می باشد. کار آن اعمال نیرو وفشار به میلة شیر و حرکت آن جهت تغییر وضعیت عضو مسدود کننده م یباشد. با حرکت عضو مسدودکننده جریان سیال تنظیم و یا قطع و وصل می گردد. محرکها دارای انواع مختلفی می باشند.
Power Unit : قسمتی از محرک که انرژی سیال یا الکتریک یا مکانیک را به حرکت میله شیر تبدیل می نماید
Pneumatic : وسیله ای که انرژی یک سیال تراک مپذیر معمولا هوا را به حرکت تبدیل م یکند.
Electric : وسیله ای که انرژی الکتریکی را به حرکت تبدیل م ینماید.